فراتحلیل مطالعات زنان سرپرست خانوار در ایران

در سال‌های اخیر در بسیاری از کشورها اعم از توسعه‌یافته و درحال‌توسعه افزایش قابل توجهی در تعداد زنان سرپرست خانوار پدید آمده است، به طوری‌که در چند دهه اخیر، بیشتر از یک‌سوم خانوارها بنا به دلایلی مانند طلاق، تجرد قطعی و مهاجرت توسط زنان سرپرستی می‌شوند. روش مورداستفاده در این پژوهش، مطالعه اسنادی و کتابخانه‌ای و فراتحلیل است. جامعه آماری این مطالعه 59 مقاله و پایان‌نامه مرتبط با موضوع زنان سرپرست خانوار است. نتایج مطالعات در چهار بعد وضعیت اقتصادی، آموزش و مهارت، شبکه‌ها و مناسبات اجتماعی، سلامت و بهداشت روانی نشان می‌دهد که اولین و مهمترین دغدغه زنان سرپرست خانوار مشکلات اقتصادی و مسئله اشتغال است. از دیگر مشکلات مهم این زنان می‌توان به انواع مشکلات جسمانی و روانی، بی‌سوادی و کم‌سوادی و عدم آموزش، اشتغال در مشاغل حاشیه‌ای و غیررسمی و بی‌ثبات و کم‌درآمد، عدم امنیت در تعاملات اجتماعی، تجربه خشونت در روابط، طرد از سوی شبکه‌های روابط اجتماعی، عدم جامعه‌پذیری اقتصادی، عدم خودباوری، عدم مهارت‌های اجتماعی و شغلی، عدم دسترسی به منابع اشاره نمود و این در حالی است که این زنان از حمایت‌های قانونی اندکی برخوردار هستند. زنان سرپرست خانوار مجبور به ایفای نقش‌های چندگانه‌ای در جامعه هستند که اغلب در تعارض با یکدیگر قرار دارند و این مسئله آنان را با مشکلات جسمانی، روانی، اقتصادی، ارتباطی و ... مواجه می‌سازد. لذا با شناخت مسائل زنان سرپرست خانوار سیاستگذاری در راستای تدوین برنامه‌های مداخله‌ای جهت بهبود وضعیت آنان توسط نهادهای حمایتی ضروری به نظر می‌رسد.